Środa, 02 marca 2016 roku, III tydzień Wielkiego Postu, Rok C, II

Słowo Boże z dnia dzisiejszego wzywa nas do zachowania przykazań Bożych jako fundamentu doktrynalnego, religijnego i duchowego Ludu Bożego, aby być ludem mądrym, rozumnym i sprawiedliwym, tak w oczach Boga, jak i świata, który nie chce znać Boga prawdziwego, a tym bardziej, budować swojej cywilizacji na miłości Boga i bliźniego.

„Izraelu, słuchaj praw i nakazów, które uczę was wypełniać”. „Szema Jisrael” – „Słuchaj, Izraelu”, stanowi jedną z podstawowych modlitw pobożnego Żyda. Składa się z biblijnych fragmentów: Pwt 6, 4-9; Pwt 11, 13-21; Lb 15, 37-41. W czasach, kiedy istniała świątynia w Jerozolimie, odmawiana była przy składaniu ofiary stałej (tamid). Obecnie odmawiana jest w czasie modlitwy porannej (szacharit) i wieczornej (maariw). Bardzo ciekawą i interesującą jest prawda, że religia mojżeszowa była jedyną religią w ówczesnym świecie, w której nie było obrazów, posągów i wielu świątyń poświęconych różnorodnym bóstwom, bogom i boginiom, jak to miało miejsce w sąsiedzkich krajach jak Egipt (np. faraon, bóg słońca Ra, Ozyrys – bóg śmierci i odrodzonego życia), Grecja (Olimp, półbogowie), Rzym (rzymskie odpowiedniki greckich bogów: Jowisz-Zeus, Wenus-Afrodyta, Amor-Eros) czy Mezopotamia (panteon bóstw u Sumerów, Marduk – bóg Babilonii, Aszur – bóg Asyrii).

Religia mojżeszowa opierała się – i nadal bazuje – na „słuchaniu” Boga i „mówieniu” do Boga. Słuchać i mówić potrafi tylko osoba. Jeśli człowiek potrafi słuchać i mówić, bo jest osobą, tym bardziej Bóg – Najwyższa i Najdoskonalsza Osoba, która również mówi i słucha człowieka. Słuchanie Boga leży u początków powołania Abrahama, Izaaka, Jakuba. Bóg, mówiąc o wielkim wybraniu Jakuba – Izraela, tworzy z jego potomstwa (12 synów) zaczątek Narodu Wybranego, którego pierwszym prawdziwym przywódcą i prawodawcą zostaje Mojżesz, który słucha Boga, a następnie na rozkaz i w imieniu tego samego Boga mówi do ludu. „Dekalog”, dany przez Boga na górze Synaj, legnie u podstaw państwowości i tożsamości religijno-narodowej Izraela. „Dekalog” – dekalogos, „dziesięć słów” – zwany inaczej „dziesięć przykazań”, a w tradycji żydowskiej „dziesięć oświadczeń” (Aseret ha-Dibrot) – stanowi zbiór podstawowych nakazów i zakazów moralnych obowiązujących pierwotnie wyznawców judaizmu, a następnie przejęty przez chrześcijan. Zgodnie z przekazem biblijnym tzw. drugie tablice z Dekalogiem (pierwsze zostały spisane przez Boga i roztrzaskane przez Mojżesza przed obliczem fałszywego złotego bożka-cielca uczynionego przez lud), spisane przez Mojżesza były przechowywane w Arce Przymierza aż do czasu zburzenia pierwszej świątyni jerozolimskiej. Pierwsza świątynia powstała w latach 966-959 przed n. Chr., za czasów króla Salomona na wzgórzu Moria („święta skała”), gdzie Abraham miał złożyć w ofierze swego syna Izaaka. Świątynia została zniszczona przez wojska babilońskiego króla Nabuchodonozora II w 587/6 roku przed n. Chr. Wrogowie, którzy burzyli święte miasto i świątynię jerozolimską, symbole wiary i religii Izraela, prawie zawsze stawiali na tym miejscu pogańskie świątynie i wprowadzali posągi swoich bożków. Na przykład po krwawym stłumieniu powstania Bar Kochby przez Rzymian w 135 r. przed n. Chr. wzgórze świątynne w Jerozolimie zostało zaorane. Miasto nazwano Colonia Aelia Capitolina. Na terenie dawnej Jerozolimy wybudowano pogańskie świątynie ku czci Jowisza, Serapisa, Dionizosa, Kastora i Polluksa oraz postawiono posąg cesarza Hadriana. Żydom zabroniono mieszkać, wkraczać i przebywać w okolicy miasta, a na teren świątyni mogli wejść tylko 9 dnia miesiąca Aw, aby przy Ścianie Płaczu opłakiwać swoje nieszczęście.

Zauważmy, że Dekalog stanowi fundament, gwarant i prawną obronę nie tylko priorytetowej wartości i godności osoby Bożej (3 pierwsze przykazania; pierwsze i najważniejsze: „Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną”), ale przede wszystkim fundament, Bożą gwarancję i obronę podstawowych praw człowieka jako osoby: „Czcij ojca swego i matkę, nie zabijaj, nie kradnij, nie cudzołóż, nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu, nie pożądaj żony bliźniego swego, ani żadnej rzeczy, która jego jest” (siedem następnych przykazań). Na tym fundamencie bazują międzynarodowe deklaracje podstawowych praw człowieka, narodowe konstytucje oraz kodeksy prawa cywilnego i karnego.

„Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków”. Jeśli prawo Boże (pięć pierwszych ksiąg Biblii – Pięcioksiąg, Pentateuch; Dekalog) i nauka proroków (księgi proroków Starego Testamentu), właściwych interpretatorów Bożych nakazów i zakazów, stoją u podstaw godności i podstawowych praw człowieka, jak prawo do życia, rodziny, własności prywatnej, w tym również prawo do wolności religii, sumienia, wyznawania własnej wiary, Jezus – Syn Boga i Pełnia Prawa – nie może stać w sprzeczności z Prawem Bożym Objawionym, zawartym w księgach Starego Testamentu. Co więcej, osobowym celem i punktem kulminacyjnym Objawienia starotestamentowego był, jest i będzie tylko Jezus Chrystus. Stąd publiczne i uroczyste oświadczenie samego Jezusa: „Nie przyszedłem znieść Prawa i Proroków, ale je wypełnić”. Jezus Chrystus, jako osobowe wypełnienie Prawa Bożego (prawdziwy Bóg) i ludzkiego (prawdziwy Człowiek), podaje nam ich genialne i konkretne streszczenie: „Miłuj Boga i miłuj bliźniego jak siebie samego”.

Profesor nadzwyczajny Istituto Superiore di Teologia Morale (antropologia filozoficzna
– specjalność bioetyka), Accademia Alfonsiana – Rzym