Sobota, 29 marca 2025 roku, III tydzień Wielkiego Postu, Rok C, I
Usprawiedliwienie w pokornej modlitwie
W pewnym dziele poświęconym modlitwie, napisanym w V-VI wieku po Chr. przez egipskiego mnicha Pseudo-Makarego, czytamy, że aby modlić się naprawdę, „dusza musi ogołocić się ze wszystkich swoich fałszywych «ja»”. Kiedy nasza dusza jest pełna bożków, nie ma miejsca dla Boga. Jakiekolwiek słowo byśmy nie wypowiedzieli, zgubi się ono jak w labiryncie.
Wszyscy mamy ślepe plamki w polu widzenia. Czy przypiszemy to wychowaniu, doświadczeniom z przeszłości, naszym uprzedzeniom czy lękom, nikt z nas nie postrzega rzeczywistości w sposób absolutnie jasny. W dzisiejszym świecie, gdzie media społecznościowe i kult sukcesu często kształtują nasze postrzeganie siebie i innych, łatwo jest popaść w pułapkę porównań i osądów. Dlatego Jezus opowiedział nam przypowieść o faryzeuszu i celniku. Wiedział, że wielu Jego słuchaczy ma takie „ślepe plamki”, które pozwalają im sądzić, że w oczach Boga wypadają o wiele lepiej niż inni. Jezus chciał, aby przejrzeli, i tego samego pragnie dla nas.
Po raz czwarty w czasie Wielkiego Postu powraca temat modlitwy. Tym razem jest on złączony z tematem pokory, obecnym w końcowej części dzisiejszej Ewangelii, oraz z kwestią usprawiedliwienia. Modlitwa, pokora i usprawiedliwienie chodzą ze sobą w parze: tylko ten, kto jest pokorny, zwraca się do Boga w taki sposób, że uzyskuje usprawiedliwienie.
Dzisiejszy fragment Ewangelista Łukasz zaczyna się od następującej uwagi: „[Jezus] powiedział też do niektórych, co ufali sobie, że są sprawiedliwi, a innymi gardzili, tę przypowieść” (Łk 18, 9). Przypatrzmy się teraz postawie faryzeusza i celnika. Od razu zwróćmy uwagę na ułożenie ciała i zachowanie obu modlących się. Pierwszy stoi, drugi klęczy; pierwszy podnosi oczy ku niebu, drugi zniża wzrok ku ziemi; pierwszy jest pewny siebie, drugi, zupełnie przeciwnie, bije się w piersi i deklaruje się grzesznikiem. W dzisiejszych czasach wielu z nas może odnaleźć się w postawie faryzeusza, przekonanych o swojej słuszności i moralności, podczas gdy celnicy, w postaci osób stojących na marginesie społeczeństwa, przypominają nam o potrzebie pokory i refleksji nad własnymi słabościami. Nie można było lepiej oddać dystansu, jaki istnieje między dwoma różnymi sposobami stawania przed Bogiem na modlitwie i w życiu. Różna jest także sama ich modlitwa. Podczas gdy drugi mówi: „Boże, miej litość dla mnie, grzesznika!” (Łk 18, 13) i nie dodaje nic ponadto, ponieważ jest przekonany, że to jest jego istotą i obrazem jego nędzy, to pierwszy z modlących się opowiada Bogu o słabościach drugiego, nie zauważając zupełnie swojej własnej. Jezus konkluduje, że gadatliwa i krytykancka modlitwa zarozumialca wznosi się niewysoko i rozpływa się, natomiast pokorna modlitwa grzesznika trafia w samo serce Boga.
Trudno jest ocenić własną lub cudzą modlitwę. Do głębi zna nas tylko Bóg. Obecność faryzeusza i celnika w świątyni oraz ich postawa wobec Boga i ludzi mogą wiele powiedzieć o nas samych. Współczesne życie, pełne pośpiechu i zgiełku, sprawia, że łatwo jest zapomnieć o chwili ciszy i refleksji. Często zapominamy, że modlitwa to nie tylko prośba, ale również czas na wsłuchanie się w to, co Bóg ma nam do powiedzenia. Obydwaj czegoś uczą. W modlitwie trochę jesteśmy faryzeuszami i trochę celnikami. Spojrzenie wiary mamy jednak kierować na Jezusa Chrystusa, przyjmując za punkt odniesienia Ewangelię, a nie postawy bliźnich. Jezus chce nas wyzwolić z grzechu i zapatrzenia we własną doskonałość lub jej pozory. Prosimy o to w modlitwie: Wszechmogący Boże, Królu wiecznej chwały, Ty poprzez post cielesny uśmierzasz wady, podnosisz ducha, udzielasz cnoty i nagrody (Prefacja wielkopostna).
Kazania-homilie: Sobota trzeciego tygodnia Wielkiego Postu
o. Jan Chaim CSsR (17 marca 2012 roku, Rok B, II)
o. Kazimierz Fryzeł CSsR (09 marca 2013 roku, Rok C, I)
o. Piotr Andrukiewicz CSsR (29 marca 2014 roku, Rok A, II)
o. Sylwester Cabał CSsR (14 marca 2015 roku, Rok B, I)
o. Edmund Kowalski CSsR (05 marca 2016 roku, Rok C, II)
o. Tomasz Mular CSsR (25 marca 2017 roku, Rok A, I – Uroczystość Zwiastowania Pańskiego)
o. Andrzej Makowski CSsR (10 marca 2018 roku, Rok B, II)
o. Arkadiusz Buszka CSsR (30 marca 2019 roku, Rok C, I)
o. Mariusz Więckiewicz CSsR (21 marca 2020 roku, Rok A, II)
o. Łukasz Baran CSsR (13 marca 2021 roku, Rok B, I)
o. Paweł Drobot CSsR (26 sobota 2022 roku, Rok C, II)
o. Wojciech Wilgowicz CSsR (18 marca 2023 roku, Rok A, I)
o. Grzegorz Pruś CSsR (09 marca 2024 roku, Rok B, II)
o. Andrzej Makowski CSsR (29 marca 2025 roku, Rok C, I)
Drukuj...
Prefekt Tirocinium Pastoralnego Prowincji Warszawskiej Redemptorystów w Lublinie, wykładowca homiletyki w Instytucie Teologicznym
Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika oraz w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie – Lublin
o. Andrzej Makowski CSsR